Waarom worden we steeds langer?

We worden met zijn allen steeds langer. De gemiddelde Nederlander mat in 2018 174,2 centimeter (mannen 181,1 en vrouwen 167,4). Een kleine veertig jaar geleden was de gemiddelde lengte nog 171 centimeter. Groeien we in hetzelfde tempo door, dan gaan we voor de volgende eeuwwisseling door de 1.80-grens heen!

We merken het in ons dagelijks leven. We stoten ons hoofd tegen de plafonds en deurkozijnen van oude gebouwen, in oude auto’s en bussen kunnen we onze benen niet kwijt, we moeten op zoek naar grote maten herenmode in Kampen en passen niet in een doorsnee hotelbed. Hoe kan dit toch?

Popeye zei het al…

Een heel belangrijke oorzaak is voeding. Niet dat we ineens allemaal spinazie zijn gaan eten, maar ons voedingspatroon is vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw wel drastisch verbeterd. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin er een grote voedselschaarste was, is de Westerse bevolking aanmerkelijk gezonder en vooral gevarieerder gaan eten. De reden? Onze inkomens stegen sneller dan ooit tevoren. De economie floreerde en het voedingspatroon van de bevolking profiteerde hiervan.

Minder kinderziektes

Maar voeding is niet de enige mogelijke oorzaak van de enorme groei die we doormaken. Er is nog iets anders aan de hand: we worden minder snel ziek. En dan vooral kinderen. Wanneer kinderen tijdens de kleutertijd herhaaldelijk te maken krijgen met infecties vertraagt dit de groei. Ze krijgen dan immers minder voedsel binnen en de energie die ze wel hebben, verbruikt het lichaam om de infecties te bestrijden. De belangrijkste ziekten zijn luchtweginfecties, zoals longontsteking en bronchitis, en maag- en darminfecties, waaronder diarree en dysenterie.

Dat kinderen minder met dergelijke infectieziekten te maken krijgen, komt enerzijds natuurlijk door de progressie die de medische wetenschap boekt. Tegen veel ziektes kunnen kinderen ingeënt worden en worden ze toch ziek, dan zijn ze vaak sneller te genezen dan pakweg honderd jaar geleden. Maar de misschien wel belangrijkste factor zijn veranderingen in de stedelijke omgeving. De verbetering van sanitaire voorzieningen hebben de kwaliteit van de watervoorziening en de afvoer aanzienlijk verbeterd. In stedelijke gebieden verdwenen paarden uit de straten en varkens uit achtertuinen. Eveneens belangrijk was de aanpak van overbevolking en de verbetering van de kwaliteit van huisvesting. Sloppenwijken in de grote steden verdwenen langzaamaan.

Blijven we groeien?

De vraag of onze groei de komende decennia blijft doorzetten is lastig te beantwoorden. Hierbij spelen ontzettend veel factoren een rol. Denk bijvoorbeeld aan de enorme hoeveelheid hormonen die er in ons vlees gespoten wordt. Hierdoor groeien kinderen veel sneller dan voorheen. De kans dat we hiermee op den duur zullen stoppen ligt voor de hand, het is immers niet gezond. Daarbij stoppen steeds meer mensen überhaupt met vlees eten. Daarbij groeit ook het aantal mensen met overgewicht gestaag, dankzij een slecht voedingspatroon en te weinig beweging. Of we blijven groeien hangt kortom volledig samen met de ontwikkeling van ons leefpatroon. En dat is haast niet te voorspellen!